Zbliża się okres urlopowy. Wielu z nas wyjeżdża w różne miejsca ze swoimi rodzinami. Dla niektórych zmiana klimatu i warunków oprócz dobroczynnego działania może być źródłem stresu w sytuacjach nagłego zachorowania lub urazu. W celu zwiększenia poczucia komfortu Państwa w trakcie wypoczynku przedstawiamy wskazówki przydatne przy udzielaniu pierwszej pomocy.
„Gorączka” przed podróżą
Dzieci zwłaszcza te najmłodsze jak najczulsze „radary” odbierają stan podekscytowania i napięcia jakie towarzyszą przed podróżą. Często są niespokojne i mają problemy z zaśnięciem. Przed planowanym wyjazdem zaleca się przed snem herbatkę z melisy lub krople np. Valerianaheel.
Choroba lokomocyjna
Profilaktycznie Vomitus – czopki 0,5 godz. przed podróżą, a w razie wystąpienia nudności lub wymiotów 3×1 czopek, jeżeli brak efektu dołączyć aviomarin ½-1 tabletka.
Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego
Bóle brzucha – doraźnie można podać Pyralgin w tabletce lub czopku ewentualnie środek rozkurczowy No-spa. Ponieważ przyczyna bólów brzucha może być różna od banalnej do zagrażającej życiu – przy braku poprawy konieczny jest kontakt z lekarzem.
Biegunka – najczęstszą przyczyną biegunki u dzieci są infekcje wirusowe. Objawami są ból brzucha z wymiotami lub bez i nierzadko podwyższona ciepłota ciała. Zarówno biegunka jak i wymioty są celową reakcją organizmu, który w ten sposób próbuje się pozbyć zarazków lub ciężkostrawnej zepsutej żywności. Czas trwania biegunki spowodowany infekcją wirusową nie przekracza zwykle 3-7 dni. Jeżeli utrzymuje się dłużej lub dotyczy niemowląt koniecznie trzeba skonsultować się z lekarzem.
Wskazówki terapeutyczne:
W przypadku wystąpienia wymiotów, biegunki – najważniejsze jest dostarczenie organizmowi płynów i elektrolitów. Utrata ich ma w przypadku dziecka znacznie szybszy przebieg niż u osoby dorosłej. Ilość wypijanych płynów musi być większa niż u zdrowego dziecka. Należy je podawać w małych porcjach aby nie obciążać chorego przewodu pokarmowego. Np. Gastrolit –2 tabletki lub 1 saszetki rozpuścić w 100-250 ml wody i dawać małymi łykami do picia.
Orientacyjne zapotrzebowanie na płyny w zależności od wieku:
- Niemowlęta 100-150 ml/kg/ dobę,
- Dzieci starsze 500-1000 ml/dobę,
- Dorośli > 1000 ml/dobę.
Pomocne jest zastosowanie herbatki z suszonych borówek, podanie Lakcidu lub Trilacu. Środkiem znacznie łagodzącym przebieg biegunki jest preparat Diarrheel, który zaleca się podawać 3×1/2 tabletki u dzieci do 3 roku życia, a powyżej 3 roku życia 3×1 tabletka (można rozpuścić w wodzie). Terapię stosować jeszcze 1-2 dni po normalizacji stolców.
Gorączka
Podwyższenie temperatury ciała hamuje namnażanie się bakterii i wirusów oraz aktywuje komórki układu odpornościowego. Jest znakiem, że organizm w sposób właściwy reaguje na infekcję. Temperaturę do 37,9 określa się jako stan podgorączkowy, a powyżej jako gorączkę. Ponieważ gorączka jest celową reakcją organizmu na infekcję, nie zawsze należy dążyć do szybkiego obniżenia temperatury. Bezwzględnie konieczne jest, gdy gorączka przekroczy 39,0.
- odpoczynek w łóżku
- należy podawać duże ilości płynów
- nie należy zmuszać do jedzenia (przejściowy brak apetytu jest normalny gdyż organizm wykorzystuje całą swą energię do zwalczania choroby i nie powinien być dodatkowo obciążony
trawieniem) - leki przeciw gorączkowe np. Nurofen, Panadol, Calpol, Ibufen, Aspiryna (powyżej 12 roku życia).
Banalne infekcje układu oddechowego (przeziębienia)
Objawami przeziębienia są zazwyczaj katar, ból gardła, pokasływanie, stany podgorączkowe. W przypadku niemowląt nawet niewielkie objawy infekcji są zawsze wskazaniem do konsultacji pediatry, ponieważ nawet błahe mogą być wstępem poważniejszych chorób np. zapaleniem ucha środkowego, płuc.
Wskazówki terapeutyczne:
W przypadku dzieci starszych można zastosować leki takie jak:
- leki przeciwzapalne np. Eurespal 3 x 5-10 ml
- witaminę C
- płukanie gardła rumiankiem lub szałwią
- preparaty przeciwgorączkowe przy temp. powyżej 38,0 – 38,5
- do nosa preparaty nawilżające i poprawiające drożność np. Sterimar, Euphorbium, wyjątkowo preparaty obkurczające błonę śluzową nosa np. Nasivin, Xylometazolin te ostatnie nie dłużej niż 1-3 dni.
Oparzenia słoneczne
Najbardziej wrażliwe na działanie słońca są dzieci, które nie mają jeszcze wystarczająco rozwiniętych mechanizmów obronnych skóry takich jak np. pigmentacja. W tym wieku bardzo ważna jest właściwa ochrona przed promieniowaniem słonecznym. Osoby, które jako dzieci częściej ulegały poparzeniu słonecznemu są bardziej zagrożone rakiem skóry. Dzieci w pierwszym roku życia nie powinny być w ogóle wystawiane na bezpośrednie działanie słońca. W tym wieku nie należy stosować środków ochronnych takich jak kremy a filtrem UV ponieważ skóra dziecka łatwo pobiera związki chemiczne, co może być przyczyną alergii. Dopuszczalne są jedynie preparaty z czystymi filtrami mineralnymi. Wymogi takie spełnia preparat SVR-50. Dzieci starsze powinny zażywać kąpieli słonecznej pod ścisłą kontrolą oraz być zabezpieczone preparatami z filtrami UV przeznaczonymi specjalnie dla dzieci, jak również nosić okulary przeciwsłoneczne. Wskazówki terapeutyczne w przypadku poparzenia słonecznego:
- natychmiast schłodzić skórę
- podawać dużo płynów
- zewnętrznie Panthenol żel 2-3 x dziennie na poparzoną powierzchnię
- przy dużym rumieniu środki przeciwzapalne, uszczelniające naczynia np. Calcium, witamina C
Użądlenia przez owady
Większość użądleń jest niegroźnych W przypadku użądlenia przez pszczołę należy natychmiast usunąć żądło (osa nie zostawia żądła natomiast częściej jej jad jest zakażony – należy zdezynfekować rankę). W przypadku miejscowych odczynów tzw. fizjologicznych nie przekraczających 5 cm wystarczy maść 0.5-1% Hydokortizonu, okład z surowej cebuli, sody (1 łyżeczka na szklankę wody) lub Altacetu.
Przy bardziej nasilonych reakcjach konieczne jest podanie ogólnie leków p/histaminowych np. Zyrtecu lub Clarityny, a nawet preparatów sterydowych np. 5-40 mg Encortonu. W przypadku użądlenia przez osę lub pszczołę w usta lub krtań podawać do jedzenia lody lub ssać kostki z lodu do czasu kontaktu z lekarzem. Dla ludzi uczulonych na jad owadów, którzy mieli w przeszłości odczyny zagrażające życiu (wstrząs anafilaktyczny) dostępne są zestawy do nagłej pomocy, które zawsze powinni mieć przy sobie. W skład zestawu wchodzi tzw. strzykawka automatyczna z adrenaliną, która może być jedynym ratunkiem w sytuacji reakcji wstrząsowej zagrażającej życiu.
Drobne stłuczenia i otarcia naskórka
Na stłuczenia – okłady z Altacetu 1 tbl. na ½ szklanki wody. Okłady zmieniać tak często aby nie dopuścić do ich wysuszenia. Ogólnie -preparaty z arniką np. Traumeel S w tabletkach lub kroplach 3×1 tbl. lub 3×10 kpl. (preparat znacznie przyspiesza wchłanianie wylewów podskórnych podskórnych odstawowych).
Na otarcia naskórka – woda utleniona do przemycia, Tribiotic w saszetkach – smarować 1-2 x dziennie do czasu wygojenia.
Opracował: Sławomir Ochrem
